Teken zijn vervelende beestjes die van nature voorkomen in bosrijke gebieden. Teken leven als parasieten, zij zuigen bloed van andere dieren en soms ook van mensen. Als een teek een mens of dier vindt, zal hij zich in de huid boren met zijn steeksnuit. Die steeksnuit heeft weerhaken zodat de teek goed vast in de huid komt te zitten. Als de teek diep genoeg zit, zal hij bloed vinden en dit opzuigen. Zijn lichaam zwelt dan op tot vele malen zijn originele grootte. Als de teek helemaal vol is, laat hij zich vallen. Hij kan dan een poos leven van het opgenomen bloed en zal zich voortplanten.
Soorten teken in Europa en Nederland
Volwassen vrouwelijke teek Ixodes ricinus
Er zijn meerdere soorten teken, ze komen op veel continenten voor. In Europa vind je voornamelijk de zogenaamde schapenteek Ixodes ricinus. Deze komt veruit het meeste voor, je zal eigenlijk niet door een andere teek gebeten worden in Nederland. Er wordt daarom gewoon over “teek” gesproken als men het heeft over Nederlandse teken, er wordt dan de schapenteek bedoeld. Deze teek hoort tot de familie van “harde teken”.
Een teek ziet er uit als een klein beestje met 8 poten. De kleur varieert van zwart, tot roodbruin tot grijs afhankelijk van de leeftijd, het geslacht van de teek en hoeveel bloed de teek in zijn lichaam heeft. Een teek is familie van de mijten.
De levenscyclus van een teek
Een teek heeft een best ingewikkelde levenscyclus waarbij hij bloed van meerdere diersoorten zuigt, waardoor hij ziektes kan verspreiden tussen diersoorten en mensen. Dat maakt het een erg vervelende parasiet. De levenscyclus van een teek duurt twee jaar.
De teek wordt geboren uit een eitje en is direct na de geboorte een larve. Een larve is klein en heeft maar 6 pootjes. Het zoekt zijn eerste gastheer op om bloed te zuigen. De eerste gastheer is meestal een muis, maar kan ook een vogel, zoogdier of mens zijn. Als de gastheer besmet is met een ziekte, bijvoorbeeld met de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt, dan kan de teek besmet raken. Zelf heeft de teek hier geen last van. Na zijn eerste keer voeden laat de teek los en vervelt tot nimf. Een nimf heeft 8 pootjes en is een kleine versie van een volwassen teek. Een nimf ontstaat vaak in de herfst en zal de winter inactief doorbrengen. In de lente gaat de nimf op zoek naar een nieuwe gastheer, dit kan een zoogdier zijn (konijn, eekhoorn, hond, mens) of een vogel. Als de teek door de eerste gastheer besmet is geraakt met een ziekteverwekker, kan hij deze nu overdragen op de nieuwe gastheer. Na het voeden laat de teek los en vervelt tot volwassen teek. Deze gaat opnieuw op zoek naar een gastheer. Na het voeden is het vaak alweer herfst of winter, deze periode brengt de teek in rust door. De volgende lente legt het vrouwtje duizenden eieren, hier komen weer larven uit. Zo is de cirkel weer rond.
Waar komen teken voor?
Je kan teken vinden op heel veel plekken in de natuur. In bossen, heidevelden, grasvelden en in struiken. Ook in de stad kunnen teken voorkomen, zolang er maar genoeg natuur is. In de stad zijn teken wel veel zeldzamer dan in de natuur, omdat er minder wilde dieren in de stad zijn om van te leven. Zodra een teek in de stad op een huisdier terecht komt, zullen de meeste baasjes de teek weghalen en dood maken waardoor de teken zich niet kunnen voortplanten en verspreiden. In de natuur leven de teken echter vooral op wilde dieren, dus kunnen zij zich verspreiden en voortplanten tot hoever de natuur het toelaat. Dit betekent dat er in sommige gebieden zeer veel teken te vinden zijn.
Teken zijn vooral te vinden in de lente en zomer. In de winter zijn teken helemaal niet actief. Als het weer warmer wordt, zo ongeveer in maart, beginnen ze weer actief te worden. Dan kan je dus gebeten worden door een teek.
Hoe komt een teek op een huisdier of mens?
Een teek in de huid
Het fabel gaat rond dat een teek zich vanuit een boom of struik zó op zijn “prooi” laat vallen. Dat is niet waar. Teken kunnen niet springen en laten zich ook niet zomaar vallen. Ze kunnen wel goed lopen en klimmen, vooral de grotere teken. Om een gastheer te vinden zal een teek omhoog kruipen in gras en struiken. Als een potentiële gastheer langsloopt en langs het gras of de struik strijkt, haakt de teek zich vast aan de gastheer en lift zo met hem mee. De teek begint te lopen op zoek naar een goed plekje op de gastheer. Hij zuigt zich niet zomaar op de eerste de beste plek vast. Teken hebben de voorkeur aan de nek en keel bij huisdieren en de benen, liezen en oksels bij mensen. Toch zal je teken ook wel op andere plekken vinden.
Hoe verwijder je een teek?
Voor het verwijderen van een teek op een goede manier, hebben wij een aparte pagina geschreven. Lees hier hoe je een teek kan verwijderen. Op zoek naar een handig tangetje of haakje om teken mee te verwijderen? Kijk dan in onze webshop!
